هُوَ الَّذ۪ي خَلَقَ لَكُمْ مَا فِي الْاَرْضِ جَم۪يعًا ثُمَّ اسْتَوٰٓى اِلَى السَّمَٓاءِ فَسَوّٰيهُنَّ سَبْعَ سَمٰوَاتٍۜ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَل۪يمٌ۟

Huve-lleżî ḣaleka lekum mâ fi-l-ardi cemî’an śümme-stevâ ile-ssemâ-i fesevvâhunne seb’a semâvât(in)^(c) vehuve bikulli şey-in ‘alîm(un)

Diyanet İşleri Meali (Yeni) “O, yeryüzünde olanların hepsini sizin için yaratan, sonra göğe yönelip onları yedi gök hâlinde düzenleyendir. O, her şeyi hakkıyla bilendir.”

---

Bu ayet bir önceki ayette yer alan Allah’a kefere olmak yada Allah’a döndürülerek veya cansızlara bürünerek helak olup kaybolma olayını detaylandırıyor gibi.

Helak kelimesi bir şeyden bir şey oluşturma anlamına da geldiğinden bir şey halak olurken diğer bir şey helak oluyor gibi. Bir şey yok olmadan diğer bir şey var olmuyor. Canlıdan cansız, cansızdan canlı oluşturuluyor sanki. Allah insanı helak edince cansızlara ya da hayvanlara mı dönüştürüyor? Bir döngü var.. Varlıkla yokluk gibi. biri var olmayınca diğeri de yok oluyor ya da tam tersi. Bir şey karşıtı bir şeyi tamamen ele geçirdiğinde kendisi de yok oluyor. Zıtlık diri tutuyor. Her şey zıttı ile beraberdir.!

29. ayetteki Lekum kelimesi size veya sizin için gibi tercüme edilmiş çoğu mealde. Bu durumda; “Allah sizi helak eder yeryüzündeki her şeye” veya Allah sizin için halak eder yeryüzündeki her şeyi” gibi iki farklı anlam çıkarmak mümkün gibi.

Sonraki kısım ise sanki bir kişinin 7 ayrı gökte aynı anda var olduğuna işaret ediyor. Paralel evrende yaşıyorlar sanki ve frekansları dengeleniyor. Bu ayet bilgi seviyesi arttıkça ileride çok farklı tercüme edilebilir. 7 canlı deyimi ilginç. 7 ayrı gökte aynı anda 7 ayrı canlı gibi kıyamete kadar 49 ayrı nefis de olabilir.

“O ki yeryüzündeki her şeyi size halak/helak eder ve sizi yeryüzündeki her şeye. Sonra göğe istiva eder ve onları 7 gökte beraberler, eşitleyip dengeler. Ve O hepsiyle eğitip her şeyi bildirendir.”

كَيْفَ تَكْفُرُونَ بِاللّٰهِ وَكُنْتُمْ اَمْوَاتًا فَاَحْيَاكُمْۚ ثُمَّ يُم۪يتُكُمْ ثُمَّ يُحْي۪يكُمْ ثُمَّ اِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

Keyfe tekfurûne bi(A)llâhi vekuntum emvâten feahyâkum^(s) śumme yumîtukum śumme yuhyîkum śumme ileyhi turce’ûn(e)

Diyanet İşleri Meali (Yeni) “Siz cansız (henüz yok) iken sizi dirilten (dünyaya getiren) Allah’ı nasıl inkâr ediyorsunuz? Sonra sizleri öldürecek, sonra yine diriltecektir. En sonunda O’na döndürüleceksiniz.“

---

Kuran rehberdir. Allah sanki cevabını bilmiyormuş gibi soru sorar mı? Nasıl inkar ediyorsunuz gibi tercüme doğru olabilir mi?

Peki ayet ne demek istiyor olabilir? Mevcut meallerdeki tercümeye ilaveten farklı bir anlamı daha olmalı sanki!

Tekfurune: örtmek, gizlemek, bürünmek, saklamak…. Keyfe:.. gibi, ne gibi, ne türlü. – nice: Nasıl? ne suretle, nasıl, …. gibi,

Bir önceki ayet “İşte bunlar kaybedenlerdir.” veya “helak olup kaybolanlardır” diye bitiyor. Bu ayette ise nasıl kaybedeceklerine, nasıl helak/kayıp olduklarına dair bir cevap olabilir. Sanki keferelik edenleri taş toprak gibi cansız varlıklara döndürüyor veya tamamen kendine döndürüp örtüyor/yok ediyor/kaybediyor! (Belli bir süre için mi?)

“Allah’a kefere olduğunuz gibi. Ve ölüler iken sizi diriltti, sonra sizi öldürür, sonra sizi dirilttir, sonra O’na döndürülürsünüz.”

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

رجال

Arapça رجل Racul kelimesi ayak, bacak anlamına gelmektedir,

أَلَهُمْ أَرْجُلٌ يَمْشُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ أَيْدٍ يَبْطِشُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ أَعْيُنٌ يُبْصِرُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ آذَانٌ يَسْمَعُونَ بِهَا قُلِ ادْعُواْ شُرَكَاءكُمْ ثُمَّ كِيدُونِ فَلاَ تُنظِرُونِAraf 7:195

Onların yürüyecek ayakları mı var? Yahut tutacak elleri mi var? Veya görecek gözleri mi var, ya da işitecek kulakları mı var? De ki: “Haydi, çağırın ortaklarınızı, sonra bana tuzak kurun da bana göz açtırmayın bakalım!”

Elif harfi ilave edilerek ismi fail yapıldığında رجال olan kelime; ayakları olan, ayakları üzerine sağlam basan, insan, adam anlamına gelmektedir. Hanım veya erkek her ikisinin de ayakları olduğundan رجال kelimesinin erkek anlamına gelmesi saçmalıktır.

وَبَيْنَهُمَا حِجَابٌ وَعَلَى الأَعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلاًّ بِسِيمَاهُمْ وَنَادَوْاْ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَن سَلاَمٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوهَا وَهُمْ يَطْمَعُونَAraf 7:46

İkisi (cennet ve cehennem) arasında bir sur, A’râf üzerinde de birtakım adamlar vardır. Cennet ve cehennemliklerin hepsini simalarından tanımaktadırlar. Cennetliklere, “Selâm olsun size! diye seslenirler. Onlar henüz cennete girmemişlerdir, ama bunu ummaktadırlar. (DİB Meali)

Araf 7/46 Ayetinde geçen رِجَالٌ ricalun kelimesinin, sadece erkekleri ifade ettiği nasıl söylenebilir?

مِنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُم مَّن قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُم مَّن يَنتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًاAhzab 33:23

Mü’minlerden öyle adamlar vardır ki, Allah’a verdikleri söze sâdık kaldılar. İçlerinden bir kısmı verdikleri sözü yerine getirmiştir (şehit olmuştur). Bir kısmı da (şehit olmayı) beklemektedir. Verdikleri sözü asla değiştirmemişlerdir. (DİB Meali)

Ayetinde geçen رجال racul kelimesi ayakları üzerinde sabit duran, verdiği sözü tutarak ne yaptığını ve ne yapması gerektiğini bilen sadece erkekler midir?

Ayrıca Abdest ayeti olan Maide 5:6 ayetine de bakınız…

رجال Rical kelimesine “erkek” anlamı vermek sadece yanlış bir dogma olmayıp Kur’an’ın ifade ettiği anlamın tümüyle farklı olarak değiştirilmesidir.

راجل Racul kelimesi; mükemmel sağlam kuvvetli anlamına da gelmektedir. Bu manada رجال Rical kelimesi; cinsiyeti değil vahye uygun zihinsel, fiziksel veya sosyal olarak güçlü olan kişi veya toplumun bir kesimini ifade etmektedir.

وَاِذَا ق۪يلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَٓا اَنْزَلَ اللّٰهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَٓا اَلْفَيْنَا عَلَيْهِ اٰبَٓاءَنَاۜ اَوَلَوْ كَانَ 

اٰبَٓاؤُ۬هُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْـًٔا وَلَا يَهْتَدُونَ

Onlara, “Allah’ın indirdiğine uyun!” denildiğinde, “Hayır, biz, atalarımızı üzerinde bulduğumuz (yol)a uyarız!” derler. Peki ama, ataları bir şey anlamayan, doğru yolu bulamayan kimseler olsalar da mı (onların yoluna uyacaklar)?البقرة/Bakara 2:170 – DİB Meali

Alıntı: http://kimsin.kim/racul-kelimesi-%d8%b1%d8%ac%d8%a7%d9%84/

Nisa suresinin 34. ayetinde geçimsizlik durumunda ne yapılması gerektiği açıklanıyor. Bu ayeti iyi analiz edebilmek için öncelikle ayetteki eleştirilen kelimeyi Arapça karşılığı ile aktaracağız. Bu söz konusu ayetin hem ilk kısmına hem de ikinci kısmına yönelik farklı eleştiriler mevcut olduğu için biz bu cevapta yalnızca ikinci kısma odaklanacağız. (1. kısım başka paylaşımda ele alınacaktır)

ayetin (2. kısmının) meali:

”Baş kaldırmasından endişe ettiğiniz kadınlara öğüt verin, onları yataklarda yalnız bırakın ve nihayet onları ”darb” edin. ” (Nisa suresi 34. ayet)

Bu ayetteki darb edin kelimesi birçok mealde ”dövün/vurun” diye geçmektedir. Bunun doğru bir çeviri olup olmadığını gelin berabar analiz edelim. Öncelikle eski arapça sözlüklerinde bu kelimenin hangi anlamlara sahip olduğuna ve Kuran’da bu kelime hangi anlamlarda kullanıldığına bakalım.

-Sözlüklerdeki anlamları:

Ayette çoğu zaman vurun diye çevirilen kelimenin Arapça karşılığı ”vedribuhunne”dir ve bu kelimenin arapça kökü ”darabe” (D-R-B) fiilidir.
Türkçe karşılıkları: dövmek, vurmak, ateş etmek , çalmak/vurmak (çalgı aletini), dokunmak/tıklamak, (akrep) sokması, zorlamak, ayrılmak , terk etmek , yüz çevirmek , başka yere gitmek.[1]

Lisanu’l Arab gibi eski ve en iyi klasik Arapça sözlüklerden biri olarak bilinen sözlükte ise bu kelimenin daha da çok anlamları mevcuttur. [2] Yani oldukça zengin bir kelimeyle karşı karşıyayız.

-Kuran’daki anlamları:

Darabe kelimesi Kuran’da tam 58 defa geçmektedir. Geçen tüm anlamları ve yerleri için bkz[3]

Sözlük anlamları bunca çeşitlilik arz eden darabe kelimesinin Kuran’daki kullanımları da bu anlamların bir bölümünü içerecek şekildedir ve oldukça fazladır. Şu anlamlarda kullanıldığını görüyoruz:

Örnek vermek, isnad etmek, itelen-dirmek, perde koymak, vazgeçmek, salmak, sarkıtmak, (yol) açmak, (yol) tutmak, örtmek, (duvar) çekmek, layık olmak, çarptırılmak, düşkünleştirmek, çarpmak, sert vurmak, ölüm esnasında kafirlere eziyet etmek, vurmak, dokunmak, vurup kırmak ve yolculuğa çıkmak. [4]

Kuran’da da bu kelimenin farklı anlamlarda kullanılmış olduğunu görmüş olduk. Dolayısıyla vurmak anlamını almak gibi bir zorunluğumuz yoktur. Bu kelimenin en çok kullanılan anlamı vurmak olmakla birlikte ayrılmak gibi anlamları da mevcuttur. Peki biz böyle bir durumda hangi anlamı seçeceğiz ?

”Ali geçen gene çok attı” gibi basit bir cümlede Alinin attığı şey yalan da olabilir gol da olabilir. Biz böyle bir durumda elbette metne göre anlam çıkarırız. O kitabın yazarının neyi kast etmiş olabileceğini anlamak için en sağlıklı yöntem o cümlenin geçtiği kısıma ve de kitabın geneline bakmaktır.

Metnin bağlamına uyan bir anlam olduktan sonra uygun bir anlam seçmekte dil-bilimsel açıdan bir sakınca yoktur. Şimdi size Nisa suresinin 34. ayetine en uygun ve mantıklı anlamın ”ayrılmak” olduğunu ve dövmek gibi bir anlamın neden tutarsız olduğunu birçok argümanla göstermek istiyoruz.

1. Argüman:

Dövme anlamını vermedeki sorunlardan biri ”dövme” eyleminin müteşabih (farklı yorumlanabilecek) bir hüküm olmasıdır. Hükümlerin müteşabih olması mantıklı değildir. Hükümde bir belirsizlik olamaz. İnsan vurun deyince ne anlamalı ki ? ne kadar ve nasıl soruları doğurur bu hüküm. Kadına tokat atmak da dövmektir kadını komalık yapmakta. Peki biz dövmekten ne anlayacağız ? Halbuki kurandaki başka cezalarda mutlak bir ölçü verilmiştir. Mesela Kur’an (herkesin görebileceği bir yerde) zina yapan kişiye yüz sopa vurun der. Eğer dövmek kast edilmiş olsaydı ”10 tane tokat vurun” tarzı bir ifade geçmesi beklenmez miydi ?

2. Argüman:
Dövme anlamını vermenin Kur’an geneline uymaması.

Ahzab suresinin 28. ayetinde şöyle yazıyor: ”Ey Peygamber! Eşlerine şöyle söyle: Eğer dünya hayatını ve süsünü istiyorsanız, gelin size boşanma bedellerinizi vereyim de, sizi güzellikle salıvereyim.”

Görüldüğü gibi burda peygamberden (en yüksek otorite sahibi olmasına rağmen) itaat etmeyen eşlerini dövmesi, onlara vurması değil; onlardan ayrılması istenmektedir. Ve üstelik bunun da güzellikle yapılması isteniyor.
Yine bir başka ayette şöyle yazmaktadır: ”Boşama iki defadır. Bundan sonrası ya iyilikle tutmak ya da güzellikle salıvermektir.” (Bakara suresi 229. ayet)

Bu ayetten de anlaşılacağı üzere hem boşanmama durumunda hem de boşanma durumunda bunun güzel bir şekilde yapılması şart koşuluyor. Bu da yine dövme düşüncesine terstir.

Bunun dışında genel anlamda eşlere iyi davranılması gerektiğini vurgulayan ayetler de vardır:

”Ey inananlar, eşleriniz ve çocuklarınız size düşman olabilirler. Öyleyse onlardan sakının. Ama affeder, hoşgörülü davranır ve bağışlarsanız, elbette ALLAH da Bağışlayandır, Rahimdir.” (Tegabun suresi 14. ayet)
“Kadınlarla iyi geçinin.” (Nisâ suresi 19. ayet)

3. Argüman:

Yapılması gerekenler sıralamasındaki tutarsızlık. Darabe kelimesi ”dövmek” şeklinde anlamlandırılınca konu, içinden çıkılmaz bir hal almaktadır. Çünkü ilk iki uygulama öğüt vermek ve yatakta ayrılmak olunca üçüncüsünün dayak olması anlaşılabilir bir şey değildir.

Şimdi düşünelim! Eşler arasında geçimsizlik başlıyor ve daha sonra oturup konuşmalarına rağmen anlaşamıyorlar ve ayrı yaşamaya başlıyorlar. Şimdi, bundan sonra, sorunun çözümü için 3. ve son aşama, acaba ne olabilir? Erkeğin eve gelip karısını dövmesi mi; yoksa, anlaşamayan çiftin ayrılmaları mı?

4. Argüman:

Ayrılmak manasının bir ayet sonrasıyla güzel bir uyum içerisinde olması Nisa 34’ten hemen bir sonraki ayet (Nisa 35) “Ve in hiftum şikaka beynihima…” yani “Şayet o ikisinin (karı-koca) arasının yarılmasından/açılmasından/ayrılmasından korkarsanız…” şeklinde başlamaktadır. Bu durum, bir önceki ayette bir ayrılıktan bahsedildiği görüşünü destekleyici niteliktedir.

Peki ”dövün” yorumunun kaynağı nedir ?
Biz bu konuyu sadece ”dövün diye bir şey yoktur” diye geçiştirmektense kaynağını da vermek ve açıklamak istiyoruz. Aklınıza muhtemelen ”Dövün diye yorumlayan onca islam alimi Arapça bilmiyor muydu?” diye bir soru gelmiştir. Aslında dövün yorumunun temel kaynağı Arapça değildir. Birçok tefsirci ve mealci Kur’an merkezli bir yaklaşıma sahip olmadıkları için ayeti yorumlarken bazı rivayetlerdeki ”dövün” emrini baz almışlardır. Ne yazık ki önce Kur’an sonra rivayetler gibi bir yaklaşıma gidilmemiştir. Yukardaki açıklamamızda da görmüş olduğunuz gibi Kuran’dan ”dövün” gibi bir yorum asla çıkmamaktadır.

“Erkeğe, hanımını ne sebeple dövdüğü sorulmaz” diye bir rivayet vardır. Bu rivayet ne Kur’an ile ne de diğer hadislerle kesinlikle uyuşmamaktadır ve asla peygamberin ağzından çıkmış olamaz. Bu rivayet doğru varsayıldığı için bazıları tarafından nisa 34’teki kelime seçimi ona göre yapılıyor.

Böyle bir rivayeti doğru diye kabul etmek bizi içinden çıkılmaz bir duruma sokacaktır çünkü söz konusu rivayet hem Kur’an ile çelişkiye yol açacaktır hem de şu hadislerle:

“Karılarını dövenler hayırlılarınız değildir. Akşam bir yatağı paylaşacağınız eşlerinizi nasıl hayvanlar gibi dövebiliyorsunuz?!.”[5]

”Resûlullah hiçbir hizmetçisini ve hiçbir hanımını dövmemiştir” [6]

5. Argüman:

Hafifce dövmenin anlamsızlığı.

Gelenekte çoğu alim tarafından bu ayet dayak anlamında değil de hafifce vurmak anlamında yorumlanmıştır. Bu hafifce vurmanın yine iki temeli vardır. Biri Arapçada dayak için alternatif ve daha iyi kelimeler varken o kelimelerin kullanılmaması. Mesela Kuran’da darabe kelimesi Hz. Musanın asasını denize dokundurması anlamında da kullanılmaktadır. Burdan bunun zaten sert vurma olamayacağı yorumuna gitmek mümkündür. Bir başka temeli de yine rivayetlere dayanmaktadır. Darabe kelimesinin ibni abbas tarafından peygambere sorulduğu ve bunun sanki bir misvakla vurmak gibi olduğu rivayet edilir.[7]

Peki şimdi sorabiliriz. Bu nerdeyse sembolik olan vurmanın ne gibi bir anlamı olabilir ki ? Zaten geçinemeyen eşlerin birbirinden ayrılması mı daha iyi bir açıklamadır yoksa kocasının eşine hafifce dokunması mı ?

Sonuç
İslam’da kadınların dövülmesi diye bir şey kesinlikle yoktur. Nisa suresinin 34. ayetinde genelde ”vurun” diye yorumlanan darabe fiiline vurma anlamı verilemeyeceğini birçok argümanla gösterdik. Biz bu cevapta aklı veya mantığı değil de öncelikle metni merkeze aldık. Kuran’ı sırf birilerine güzel göstermek için herhangi bir çarpıtmaya gitmedik.

”Kaynaşmanız için size kendi cinsinizden eşler yaratıp aranızda sevgi ve merhamet var etmesi de O’nun ayetlerindendir. Doğrusu bunda, iyi düşünen bir kavim için işaretler vardır.” (Rum suresi 21. ayet)

Alıntı: https://www.gizlimabet.com/konular/kuranda-gecen-vadribu-hunne.24919/

Nisa suresi 89. Ayet: Onlar, küfür işledikleri gibi, sizin de küfür işleyip kendileriyle bir olmanızı arzu ettiler. Onun için, onlar Allah yolunda hicret edinceye kadar içlerinden dost edinmeyin. Eğer bundan yüz çevirirlerse _{(Elmalılı Hamdi Yazır)} /size düşmanlığa başlarlarsa, onları tutun/ yakalayın ve nerede bulursanız, öldürünüz. Onlardan ne dost ne de yardımcı edininiz. _{(İsmail Yakıt)}

Nisa suresi 90. ayet: Ancak kendileriyle aranızda antlaşma bulunan bir topluma sığınanlar yahut ne sizinle ne de kendi toplumlarıyla savaşmak (istemediklerin) den yürekleri sıkılarak size gelenler müstesna. Allah dileseydi onları başınıza belâ ederdi de sizinle savaşırlardı. Artık onlar sizi bırakıp bir tarafa çekilir de sizinle savaşmazlar ve size barış teklif ederlerse bu durumda Allah size, onların aleyhinde bir yola girme hakkı vermemiştir. _{(Diyanet Vakfı)}

Allah yolunda kim hicret eder? Allah yolunda hicret nedir? Allah yolunda hicret, inanmış olmasa dahi bir kişinin gerçeği örtmemesi, yalan ve iftirada bulunmaması, zalimlik yapmaması kısaca iyi dürüst bir insan olması mıdır?

Öldürülmeleri istenen kişiler ise hem Allah yolunda hicret etmeyen (gerçeği örten ve her türlü kötü işi yapan) ve hem de Allah yolunda olanlara savaş açanlar mıdır?

Nisa suresi 89 ve 90. Ayete göre, bir inancı olmasa dahi Allah’ın uygun gördüğü işleri yapan ( Allah yolunda hicret eden) kişiler ve Allah yolunda hicret etmemiş dahi olsa savaşmak istemedikleri için sığınan kimseler dost edinilebilir mi?